Ông thầy (*) được nhiều thế hệ học trò kêu bằng “bố”. Giáo viên ai cũng ngán ngôi trường THTP tập trung nhiều HS “quậy phá có đẳng cấp” mà “lười học cũng có đẳng cấp” ấy, riêng ông xin được ở lại với nó.

Sau đây là ghi nhận của gia sư tại nhà phỏng vấn một số sinh viên đi dạy gia sư đã có kinh nghiêm.

Hiệu quản khi học gia sư dạy kèm

Tìm hiểu tâm lý HS

Điều quan trọng đầu tiên là bạn phải nắm được tính tình HS của mình để có thể linh động áp dụng những cách dạy khác nhau cho phù hợp. Qua một số buổi dạy đầu, bạn nên dành thời gian hỏi nhiều về sở thích của em để nắm bắt được tính cách và gây thiện cảm cho HS. Với HS nào thì nhẹ nhàng, với HS nào thì nghiêm khắc là cả một nghệ thuật mà nếu không để ý rất dễ bị mất việc.

Nhiều phụ huynh thường quan niệm rằng tim gia su càng nghiêm khắc càng tốt, nên họ đòi hỏi gia sư phải làm thế nào để cho con em họ "sợ" mới là gia sư có uy tín. Trong khi đó chính những người bố, người mẹ đó lại quá nuông chiều con cái mình. Tôi có một cậu HS sống với mẹ. Mẹ cậu cũng là giáo viên nên có dặn tôi phải nghiêm khắc với cậu thì cậu mới nên người. Tôi không đồng ý với cách dạy cứng nhắc đó. Thứ nhất, mẹ cậu dạy tiếng Anh trong khi đó tôi dạy Văn, nên tôi không muốn HS của mình bị ức chế trong giờ học chỉ vì cô giáo quá nghiêm khắc. Cần tạo một bầu không khí thật thoải mái để HS có hứng thú học môn của bạn.

Thứ hai, tôi biết cậu sống thiếu thốn tình cảm nên tôi cũng hay tâm sự với cậu để có thể xoá bỏ khoảng cách giữa cô và trò, để cậu coi tôi là người bạn đáng tin cậy để có thể hỏi han và nhờ tư vấn giúp. Rõ ràng nếu không tìm hiểu tính cách của HS, bạn sẽ rất băn khoăn trong việc lựa chọn phương pháp dạy. Với HS thông minh và có phần ngang bướng, nghiêm khắc chỉ đem kết quả ngược lại.

Để giữ được chữ tín với phụ huynh HS, bạn phải làm thế nào để cho HS thích thú với cách dạy của bạn. Rõ ràng người thuê bạn là phụ huynh nhưng bạn dạy tốt hay không, bạn có trụ lại được lâu hay không lại là do HS có thích cách dạy của bạn hay không. Vì vậy bạn phải có phương pháp dạy học riêng.

Tôi dạy môn Văn cho HS của mình. Một trong những kinh nghiệm của tôi là không bao giờ dạy trước chương trình cho các em. Bạn đừng chủ quan nghĩ rằng bạn có thể giỏi hơn các thầy cô giáo của chúng ở trường. So với họ, bạn chắc chắn không thể ngang bằng về tuổi tác, kỹ năng sư phạm, sự từng trải trong cuộc sống...

Sau khi học xong các phần trong sách giáo khoa, tôi thường cho HS đọc thêm tác phẩm của các tác giả học trong chương trình phổ thông. Tôi nhờ chúng đọc “diễn cảm” cho tôi nghe, sau đó tôi sẽ hỏi chúng về câu chuyện đó. Với HS lớp 6, tôi bảo em trả lời cho tôi các câu hỏi: Truyện có những nhân vật nào, em thích nhân vật nào nhất, tại sao, em có thể kể lại câu chuyện đó hộ chị được không... Với HS lớp 8, tôi thường nhờ em phân chia bố cục tác phẩm, tóm tắt tác phẩm, nhận biết các dấu hiệu nghệ thuật của tác phẩm...

Thường thường các em rất hứng thú với phương pháp dạy học này của tôi. Điều này không chỉ giúp các em có thêm kiến thức mà còn rèn cho các em kỹ năng “đọc” tác phẩm. Phần tập làm văn, đưa ra một đề cho các em, bạn phải tập cho các em thói quen phân tích đề, chia dàn ý. Với từng HS, nên áp dụng thật linh hoạt những kỹ năng dạy, như thế bạn sẽ luôn làm chủ được các tình huống.

Tạo tính tự lập cho các em

Đây là vấn đề mà rất nhiều gia sư không để ý đến. Ngày nay không thiếu các gia sư có kiểu làm hộ HS của mình để lấy điểm cao mà (cố tình) không nghĩ rằng như thế là đang làm hại các em. Hiện nay các gia đình thuê gia sư về nhà dạy cho con mình đều là những nhà khá giả. Các em thường không phải làm bất cứ việc gì vì đã có người ở làm giúp. Chính vì thế nên dần dần các em quen ỷ lại vào người khác. Bài tập thì hoặc chép từ sách giải, hoặc là nhờ gia sư dạy kèm làm hộ. Các em không chịu động não suy nghĩ trước bất cứ một vấn đề nào.

Tôi có cậu học trò rất thông minh, nhanh nhẹn nhưng ngang bướng và lười. Hôm ấy, tôi đến dạy như mọi lần. Bài tập về nhà của em là hai bài tập làm văn. Tôi giảng qua cho em và yêu cầu em tự viết ra giấy. Em nhất định không chịu, chỉ nói: "Em không hiểu, em không biết viết cái gì". Đầu tiên tôi cố gắng động viên, khích lệ: "Em thông minh thật đấy, nhưng em phải bộc lộ ra nghĩa là phải viết ra giấy thì người khác mới biết chứ"...

Em bảo: "Chị viết hộ em đi, các chị gia sư trước của em cũng thế, khó thế này em làm sao viết nổi". "Đúng, đề văn này với chị rất dễ, chỉ cần ngồi một tiếng chị có thể làm xong cả hai đề cho em, nhưng cái chính là em phải tự viết, vì đó là suy nghĩ của em, chứ không phải là suy nghĩ của chị. Chị đã hướng dẫn cho em rồi, các bạn cùng lớp làm được mà mình không làm được thì xấu hổ quá". Em vẫn tiếp tục "lý sự cùn" với tôi: "Các bạn cùng lớp em cũng toàn do các chị gia sư viết hộ thôi”.

Thấy tôi cương quyết không đồng ý, em bảo: “Thôi, không cần nữa mai em nhận điểm một cũng được”. “Chị hơi bất ngờ đấy, tại sao em lại có thể buông xuôi dễ dàng như thế được nhỉ? Chị làm giúp em chỉ hại em thôi”. Tôi đã nói hết nước hết cái mà em vẫn ngang bướng, chấp nhận không làm. Cuối cùng tôi đành phải bắt em lựa chọn hoặc là tôi đi về, hoặc là em tự làm. Em vẫn không thay đổi quyết định. Tôi đành đứng lên, cầm cặp đi ra cửa. Em liền chạy theo: “Chị ơi, chị đừng về, em đùa đấy, em ngồi làm bây giờ đây". "Chị không thích ai không có tính tự lập và dễ buông xuôi như thế". Em rối rít xin lỗi tôi. Tôi quay trở lại, và buổi học hôm ấy em đã làm rất tốt hai đề văn cô giao.

Rõ ràng, làm  không dễ như một số SV lầm tưởng. Các bạn cũng đừng nghĩ rằng chỉ cần dạy để các em có điểm cao, có thành tích tốt vì những cái ấy chỉ là một phần nhỏ động viên các em. Điều quan trọng là giúp các em trau dồi kiến thức thật sự. Một gia sư có trách nhiệm là gia sư biết cách dạy, không chỉ dạy các em kiến thức mà còn dạy các em cách làm người, lối cư xử đúng đắn.

Mời cả nhà đọc mẩu đối thoại sau giữa người mẹ và người con (học lớp 3).

- Mẹ: Hnay con học những môn gì?
- Con: Toán, TV, Tự nhiên và Xã hội mẹ ạ. 
- Mẹ: Hồi kia, mẹ thích môn Tự nhiên và Xã hội lắm. Thế, hnay con học bài gì vậy? Hay không?
- Con: "Khả năng kì diệu của lá cây", con biết thêm về lá cây mẹ ạ.
- Mẹ: Nội dung chính thế nào con?
- Con: Lá cây có 3 chức năng là hô hấp, quang hợp và thoát hơi nước. Lá cây có nhiều lợi ích cho con người.
- Mẹ: Hay nhỉ! Này con, tại sao khi trời nắng mẹ con mình trú dưới bóng cây lại cảm thấy mát mẻ nhỉ?
- Con: Tại vì lá cây thoát hơi nước làm giảm nhiệt độ không khí ở đó, lá cây thải ra khí ô-xi làm cho thở dễ chịu mà mẹ.
- Mẹ: Con nói phải! Nhưng đồng thời lá cây hô hấp cũng "lấy đi" ô-xi mà. Vậy, khi đó lượng ô-xi được lá cây thải ra và hấp thụ có cân bằng không con nhỉ? 
- Con: Ờ nhỉ, con không biết mẹ ạ.
- Mẹ: Khi học bài này, con có hỏi gì cô giáo không?
- Con: Con hỏi cô là, về mùa đông, cây bàng trụi lá, khi đó, quá trình quang hợp và hô hấp của cây thế nào?
- Mẹ: Câu hỏi hay quá! Cô trả lời con thế nào?
- Con: Cô bảo, câu hỏi này rất thú vị. Cô cười với con, nói là con về nhà tìm hiểu qua sách báo, in-tơ-nét, cha mẹ... rồi tiết sau cho cô và các bạn biết với.
- Mẹ: Vậy thì con tìm hiểu đi, mẹ cũng muốn biết điều đó.
- Con: Con sử dụng máy tính, hỏi bác "Gù" xem mẹ nhé...
Đây là một ví dụ cha mẹ học cùng con.

Bố mẹ cùng chơi với bé

1) Có mấy kiểu cha mẹ học cùng con?

- Làm thầy của con: Cha mẹ có thể dạy cho con những cái mới mà con chưa được học ở trường hoặc giúp trẻ vận dụng những điều đã học vào thực tiễn cuộc sống hằng ngày. Khi đó, cha mẹ nên đưa con vào tình huống có vấn đề để tạo hứng thú, kích thích tư duy của trẻ. Ví dụ: sau khi con học bài diện tích hình chữ nhật (lớp 3), cha mẹ có thể hỏi: Nhà ta định lát lại sân bằng gạch mới, con tính giúp bố cần bao nhiêu viên gạch, diện tích mạch ghép coi như không đáng kể?
- Làm bạn học với con: Cha mẹ cùng con giải quyết các vấn đề liên quan việc học tập (cùng con làm bài tập, cùng thảo luận, tranh luận với con, cùng giải quyết tình huống có vấn đề với con...). Ví dụ: Sáng mai chủ nhật, mẹ con cùng đi chợ mua thực phẩm cho bữa trưa có khách nhé. Mẹ dự tính chi 300.000 đồng cho việc này. Mẹ con mình cùng bàn xem, mình cần mua bán như thế nào?
- Làm học trò của con: Cha mẹ khéo léo gợi ý, khuyến khích trẻ nhớ lại, dạy lại cho mình những kiến thức trẻ đã học ở trường, trong đó, nêu những câu hỏi "thắc mắc" để phát triển tư duy của trẻ, đề cao những câu hỏi mà trẻ đặt ra cho thầy cô ở trường, khích lệ trẻ tự tìm tòi, tự tìm hiểu những điều mình muốn biết, muốn giúp người khác biết... Trong những trường hợp này, nhiều khi cha mẹ phải "giả vờ" không biết để trẻ khẳng định bản thân. Mẩu đối thoại trên là một ví dụ cho kiểu này. Trong ví dụ trên có 3 câu hỏi đáng lưu ý: 1) Này con, tại sao khi trời nắng mẹ con mình trú dưới bóng cây lại cảm thấy mát mẻ nhỉ?; 2) Nhưng đồng thời lá cây hô hấp cũng "lấy đi" ô-xi mà. Vậy, khi đó lượng ô-xi được lá cây thải ra và hấp thụ có cân bằng không con nhỉ?; 3) Khi học bài này, con có hỏi gì cô giáo không?

2) Tại sao nên tăng cường học cùng con?

- Tạo tình cảm gắn bó giữa cha mẹ và con cái, con cái cảm nhận được sự gần gũi, quan tâm của cha mẹ dành cho mình nói chung và đối với việc học tập của mình nói riêng.
- Giúp trẻ cảm nhận được ý nghĩa của sự học đối với thực tiễn cuộc sống của mình, tạo cho trẻ thói quen gắn nội dung học tập với thực tiễn cuộc sống hằng ngày.
- Giúp trẻ học tập một cách nhẹ nhàng, hiệu quả, hứng thú, qua đó, trẻ củng cố được kiến thức, hình thành được những kỹ năng, nhất là kỹ năng tư duy.
- Cha mẹ biết được việc học tập ở trường của con, học lực của con; từ đó, có biện pháp thích hợp để bù khuyết hay phát triển khả năng của trẻ.

3) Có những thách thức gì khi học cùng con?

- Tra vấn trẻ bởi "ta là cha, là mẹ có quyền đó" (kiểu hỏi này làm trẻ sợ sai, thiếu tự tin...).
- Áp đặt trẻ, nổi nóng với trẻ khi trẻ thất bại (trẻ hoảng sợ, co người lại và "xù lông nhím" làm cho việc cùng học thất bại).
- Thiếu hiểu biết khả năng, năng lực của trẻ, đưa ra nội dung không vừa sức - quá khó hay quá đơn giản (nội dung không vừa sức dễ làm cho trẻ mất hứng thú).
- Thiếu thời gian dành cho trẻ (năm thì bảy họa mới hỏi trẻ vài câu thì cũng ít tác dụng).
- Thiếu kiến thức sư phạm của cha mẹ (cha mẹ không biết đặt ra những câu hỏi, vấn đề thú vị, vừa sức thì khó kích thích được tư duy, gây hứng thú đối với trẻ hay cha mẹ muốn "cùng học" này vào thời điểm không thích hợp đối với trẻ...).

Khi trẻ đã nắm vững được khả năng đặt ra các câu hỏi, cũng như đã biết tư duy tốt, cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng tư duy phân tích. Hoạt động trí tuệ giúp trẻ phát triển khả năng tư duy một cách hiệu quả.

Gia sư tiểu học tại nhà, đưa ra một số tình huống tư duy thường gặp và cách xử lý.

Khả năng tư duy phân tích của trẻ

1. Con nghĩ là có chuyện gì sẽ xảy ra tiếp?

Trước khi kì thi đại học kết thúc, nếu bạn vẫn còn điều gì ở dưới đây chưa kịp làm, hãy bắt tay thực hiện ngay thôi kẻo sau này sẽ hối tiếc đấy.

Hãy tranh thủ gặp gỡ bạn bè cũ

Hãy tham khảo kĩ về đường ngõ của thành phố mà mình dự thi

Hãy dành thời gian cho bố mẹ

Một điều mà không thừa: Hãy ôn tập lại kiến thức

Tìm Số Theo Các Điều Kiện Vê Các Chữ Số Của Nó

Xem thêm : gia sư toán lớp 3 tại nhà

Bài 1: Tìm số có hai chữ số biết tổng các chữ số của nó bằng 14.

Bài 2: Tìm số có hai chữ số biết hiệu các chữ số của nó bằng 15.

Bài 3: Tìm số có hai chữ số biết tích hai chữ số của nó bằng 12.

Bài 4: Tìm số có hai chữ số biết rằng thương của hai chữ số của nó bằng 3.

Bài 5: Tìm số có ba chữ số biết tổng các chữ số của nó bằng 3.

Bài 6: Tìm số có ba chữ số, biết chữ số hàng trăm gấp đôi chữ số hàng chục, chữ số hàng chục gấp 3 chữ số hàng đơn vị.

Bài 7: Tìm số có hai hoặc ba chữ số, biết tích các chữ số của nó bằng 6 và số đó bé hơn 146.

Bài 8: Tìm số có hai chữ số, biết hai chữ số của nó hơn kém nhau hai đơn vị và gấp kém nhau 2 đơn vị.

Bài 9: Tìm số có 3 chữ số, biết chữ số hàng trăm và hàng đơn vị gấp kém nhau 4 lần và chữ số hàng chục hơn chữ số hàng trăm là 8.

Bài 10: Tìm số có hai chữ số lớn hơn 85, biết rằng số viết bởi hai chữ số của số phải tìm theo thứ tự ngược lại bằng số phải tìm.

Bài 11: Tìm số có ba chữ số, biết rằng số đó không đổi khi đọc theo thứ tự ngược lại và chữ số 6 ở hàng chục bằng tổng hai chữ số còn lại.

Bài 12: Tìm số có hai chữ số, biết rằng khi viết thêm chữ số 2 vào bên trái số đó ta được số mới gấp 9 lần số đã cho.

Bài 13: Tìm số có ba chữ số, biết rằng khi xoá bỏ chữ số 7 ở hàng đơn vị, ta được số mới kém số phải tìm là 331.

Bài 14: Viết thêm chữ số 3 vào bên phải một số, ta được số mới hơn số phải tìm là 273 đơn vị. Tìm số đó.

Bài 15: Từ ba chữ số 2, 3, 8 ta lập được một số có ba chữ số khác nhau là A. Từ hai chữ số 2, 8 ta lập được một số có hai chữ số khác nhau là B. Tìm số A và B biết hiệu giữa A và B là 750.

Bài 16. Một số gồm ba chữ số có tổng các chữ số là 25. Tìm số đó, biết rằng khi đổi chỗ chữ số hàng trăm và hàng chục cho nhau thì số đó không đổi.

Bài 17. Tìm số chẵn có ba chữ số, biết rằng chữ số hàng trăm gấp 2 lần chữ số hàng đơn vị và bằng 1/2 chữ số hàng chục.

Bài 18. Tìm số có ba chữ số, biết rằng số hợp bởi chữ số hàng trăm và chữ số hàng chục hơn số hợp bởi chữ số hàng chục và chữ số hàng đơn vị là 11, hơn nữa biết chữ số hàng đơn vị lớn hơn 6.

Bài 19. Tìm số có ba chữ số và số có hai chữ số, biết tổng của hai số đó là 110.

Bài 20. Tìm số có ba chữ số và số có hai chữ số, biết hiệu của hai số đó là 989.

Từ thời cổ đại, các nhà toán học đã khám phá ra các số nguyên tố. Eratosthenes (275 - 194 TCN) đã tạo ra sàng nguyên tố cho các số nhỏ hơn một giá trị nhất định. Eulicd đã chứng minh rằng không tồn tại số nguyên tố lớn nhất.


Ngày nay, các nhà toán học và khoa học máy tính sử dụng máy tính để kiểm tra xem một số cho trước có phải là số nguyên tố hay không. Các thuật toán sử dụng trong việc xác định các số nguyên tố cũng được sử dụng trong các lĩnh vực khác của khoa học máy tính để mô hình hoá các dữ liệu khổng lồ, ví dụ như trong việc dự báo thời tiết.

Các dấu hiệu chia hết là những công cụ thuận tiện để tìm ra các thừa số của một số cho trước. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết cần ghi nhớ:

• 2 - Khi số đó là số chẵn, tức là tận cùng là 0, 2, 4, 6, 8.
• 3 - Khi tổng các chữ số của nó chia hết cho 3.
• 4 - Khi hai chữ số cuối của số đó là một số chia hết cho 4.
• 6 - Khi số đó thoả mãn các dấu hiệu chia hết cho 2 và 3.
• 8 - Khi ba chữ số cuối của số đó là một số chia hết cho 8.
• 9 - Khi tổng các chữ số của nó chia hết cho 9.
• 5 - Khi số đó có chữ số tận cùng là 0 hoặc 5.
• 10 - Khi số đó có tận cùng là 0.
• 11 - Tìm tổng các chữ số hàng chẵn, tổng các chữ số hàng lẻ. Nếu hiệu của hai tổng này chia hết cho 11 thì số đã cho chia hết cho 11.
• 12 - Thoả mãn dấu hiệu chia hết cho 3 và 4.